نوشتن از شخصیت‌های برجسته کاری بسیار دشوار است؛ چون اگر نویسنده لحظه‌ای قدمش را در راه کج قرار دهد مورد حمله منتقدان یا طرفداران شخصیت قرار می‌گیرد. منطق تولید علم اینگونه نیست که شخص سال‌ها کنج عزلت بنشیند و سپس بعد از بیست سال مطالعه، با یافتم یافتم از میان کتاب‌ها خارج شده و به مرجعیت و مقام تولید انبوه برسد. بلکه منطق تولید علم از راهی میان علم و عمل توأمان می‌گذرد. در واقع موهبتی است که خداوند پس از مجاهدت‌های علمی و عملی در دل مومن قرار می دهد.

“شهاب دین” به قلم زهرا باقری، یک زندگینامه داستانی یا داستانی براساس زندگی آیت‌الله شهاب‌الدین مرعشی نجفی است. نویسنده تلاش کرده به لحظه زندگی و موقعیت‌هایی که سید شهاب الدین مرعشی نجفی در آن قرار گرفته نزدیک شود. داستان از آخرین لحظه‌های زندگی آیت الله مرعشی نجفی آغاز می‌شود و سپس بعد از فوت روح او نظاره‌گر،مرورگر و روایتگر لحظه‌به‌لحظه زندگی است. گاهی به نجف و سامرا سفر می‌کند، گاهی به تبریز و مشهد و گاهی به قم.

رفت و برگشت‌های به موقع، تصویرسازی قوی و اطلاعات کافی نویسنده از مسائل دینی به غنای داستان کمک کرده است، به طوری که مخاطب در کنار خواندن زندگینامه آیت‌الله مرعشی نجفی، ناخودآگاه یک واحد درس اخلاق بسیار خوب را نیز فرا می گذراند. نویسنده که پیش از این تجربه نگارش یک کتاب تاریخی را داشته، به‌خوبی از پس این کار بر آمده و تلاش کرده در عین سادگی، لحن و واژه‌های کتاب به زبان شخصیت اصلی داستان نزدیک باشد. وقتی به‌وسیله این کتاب زندگی آیت الله مرعشی نجفی را مرور می‌کنیم، جز سختی و مشقت، مطالعه و تحقیق و تلاش برای کسب معرفت چیزی نمی‌بینیم: “هر جا غم لشکر می‌کشید، شهاب‌الدین با زره خواندن، مقابلش صف می‌بست. هر سختی، مصیبت و غمی را با کتاب و درس تسکین می‌داد حتی غم های بزرگی مثل داغ از دست دادن مادر را.”

شاید اگر بگوییم آیت‌الله مرعشی نجفی یک کتاب‌باز حرفه‌ای بود واژه چندان جالبی نباشد؛ اما واقعاً به تمام معنا عاشق کتاب بود، به‌طوری که حاضر بود برای به دست آوردن کتاب مورد نظرش، نماز و روزه استیجاری بگیرد و در حالی که شاید یک روز تمام چیزی نخورده و تشنه و گرسنه است، بهای آن کتاب را پرداخته و آن را به دست آورد. او توانست به‌همین سبک و سیاق خیلی از کتاب‌های نفیس خطی اسلامی را که دولت انگلیس قصد داشت توسط یک دست‌نشانده عراقی بخرد و آنها را به انگلستان انتقال دهد، نجات دهد: “سید شهاب‌الدین در مقابل کتاب، بی‌دفاع ترین آدم روی زمین می‌شد.”

تمامی شخصیت‌های موجود در کتاب واقعی هستند؛ در واقع نویسنده براساس مستندات تاریخی کتاب را به رشته تحریر درآورده است. توصیف دقیق مکان‌ها را می‌توان از دیگر نقاط قوت کتاب برشمرد.

کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی به‌لحاظ مجموعه نسخه‌های خطی اسلامی، نخستین کتابخانه در کشور و سومین کتابخانه در جهان اسلام محسوب می‌شود.

“شهاب‌دین” در ۲۱۶ صفحه در بهار ۱۴۰۱ توسط انتشارات شهید کاظمی به زیور طبع آراسته شد.

تهیه و تنظیم: رضا شعبانی