رمان «هیام» اثر لیلا قربانی، روایت زنانی است که دوشادوش مردان در میدان رزم جنگیده­اند. «هیام» ترسیم و تفهیم نسل­کشی ملتی، زیر سایه محصولات جنگی قرن است. جنس زن لطافت و نرمی است. با جنس سخت و ضمخت جنگ بیگانه است. اما وقتی پای مرگ تدریجی یک ملت در میان باشد، چه طعم ه­ای بهتر از زن! درست همین­جاست که پای گازهای کشنده­ای مثل خردل به دل شهرها و حریم خانه­ ها باز می شود. این سلاح سمی، مسمومیتی ایجاد می­کند که اگر نکشد، نسلی را فلج می کند. حتی نسل بعدی را نیز بی­ بهره نمی­گذارد. نسل پویای یک جامعه بیمار می­شود و مرگ تدریجی ملتی رقم می­خورد.

«هیام» برگرفته از واقعه بمباران شیمیایی حلبچه و سردشت در پیِ نسل­کشی مردم کرد عراق است. نمونه و ثمره­ای از محصولات جنگیِ قرن حاضر. گازهای خردلی که به جنین درون رحم مادری جنگ ­زده رحم نمی آورد، و حالا در دهه نود همان قرن، درون ریه­ های شخصیت این داستان جریان دارد.

«هیام» روایت زندگی مادر و دختری در بستر جنگ و بعد از آن جنگ است. سارا، زنی غیرمسلمان که دل در گرو عشق پسری مسلمان در آلمان می بندند. مسلمان می­شود و ازدواج می­کند. اما  با شروع جنگ و عدم ­اطلاع از وضعیت همسرش، عازم ایران می شود. او ناخواسته پا در میدان جنگ این کشور غریبه می­گذارد. در پیِ یافتن رد و نشانی از همسرش عازم منطقه جنگی می­شود؛ اما ناخواسته خودش گم می­شود. سارا که خود پزشک است، وقتی از نزدیک می­بیند سلاح های شیمیایی تولید شده در کشورش، چه­طور نفس ­های ملتی را به خفگی کشانده، پابند این میدان می­شود. اما خود و جنین در رحم­ اش هر دو عاقبت طعمه این سلاح سمی می­شوند.

در این داستان از تعبیر و تفسیر افکار شخصیت داستان پرهیز شده است، با این هدف که نقطه قوت این رمان، زبان عامیانه و خالی از پیچیدگی­ های گمراه ­کننده باشد و در انتها برداشت­ های کیفی داستان به خود مخاطب محول گردد. نویسنده در این داستان تلاش کرده از قهرمان ­سازی پرهیز کند و یک شخصیتی مردمی خلق کند.

در بخشی از این کتاب آمده است: اولین چیزی که به ذهنم می‌رسد، پروتکل‌های مربوط به جنگ سازمان ملل است. آن‌ها را قبلا خوانده بودم. قبل از اینکه به ایران بیایم. متعجب می‌گویم: «مگر ممنوع نیست؟ چرا بمب شیمیایی زده‌اند؟!»

خانم آشتیانی رنگش پریده است. لب‌هایش هم برای حرفی که می‌خواهد بزند می‌لرزد. برای همین آهسته و با صلابت همیشگی می‌گوید: «شهر. یک شهر را شیمیایی زده‌اند.»

«هیام» در 176 صفحه و در قطع رقعی توسط انتشارات شهید کاظمی به بازار نشر عرضه شده است.

به ­قلم: رضا شعبانی